30 cze Ulgi na PFRON pod ścisłą kontrolą. Komentarz Jana Zająca prezesa POPON w Dzienniku Gazecie Prawnej
Firmy będą musiały szczegółowo dokumentować przyznanie obniżenia i wypełniać więcej druków dla funduszu. Czekają je też dodatkowe sankcje finansowe.
Nowe przepisy dla firm
Od jutra zaczynają obowiązywać nowe przepisy regulujące zasady udzielania ulg we wpłatach na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON). Ich wprowadzenie ma zwiększyć wpływy do jego budżetu o blisko 240 mln zł. Jednocześnie pracodawcy będą mieli więcej obowiązków biurokratycznych, bo przyznawanie obniżeń będzie podlegać większemu nadzorowi Ich zdaniem nowe wymogi są zbyt rygorystyczne. Co więcej, zwracają uwagę, że po raz kolejny rząd przygotował przepisy wykonawcze na ostatnią chwilę.
Uszczelnianie systemu
Uchwalona jeszcze w poprzedniej kadencji Sejmu nowelizacja ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Lj. Dz.U. z 2011 r. nr 127, poz. 721 ze zm.) zawiera wiele zmian, spośród których najwięcej dotyczy właśnie udzielania ulg na PFRON. Co do zasady firmy, które nie mają 6-proc. wskaźnika pracowników z dysfunkcjami zdrowotnymi, muszą obowiązkowo płacić na fundusz. Kwota wpłaty może być jednak obniżona, o ile kupią one produkcję lub usługę od firmy, która spełnia kryteria do udzielania ulgi (jej wyliczenie reguluje specjalny wzór). Mechanizm ten stał się w pewnym momencie na tyle popularny, że z każdym kolejnym rokiem powodował coraz większe ubytki w przychodach PFRON pochodzących z wpłat od pracodawców. W konsekwencji zaczął stanowić zagrożenie dla jego płynności finansowej.
W związku z tym nowelizacja przewiduje, że możliwe do wykorzystania przez firmę obniżenie będzie mogło sięgać 50 proc. obowiązkowej wpłaty na fundusz. Do tej pory ulga mogła wynosić nawet 80 proc. Dodatkowo zmniejszy się wysokość samego obniżenia. Na jego kwotę wpływ ma m.in. wysokość wynagrodzeń pracowników ze znacznym i z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności Natomiast od lipca przy jej obliczaniu pracodawca będzie mógł uwzględniać ich pensje tylko do wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę z roku poprzedniego.
– O ile dla nabywców ulg zmienia się w zasadzie tylko to, że będą im przysługiwać niższe ulgi, a na ich wykorzystanie będą mieli 6 zamiast 12 miesięcy, to o wiele więcej modyfikacji czeka pracodawców przyznających obniżenia – mówi Mateusz Brząkowski, radca prawny.
Nowelizacja wprowadza bowiem system szczegółowej sprawozdawczości udzielanych ulg. Pracodawców będą obowiązywać sztywne terminy wystawiania informacji o kwocie obniżenia i jednolity wzór tego druku. Dodatkowo na kolejnym formularzu będą musieli co miesiąc przekazywać dane o przyznawanych ulgach do PFRON i prowadzić ich ewidencję.
Z kolei w przypadku jakichkolwiek nieprawidłowości w procesie udzielania obniżeń, np. błędnego wyliczenia kwoty, pomyłek w ewidencji czy przekroczenia terminów, fundusz nałoży na nie sankcje pieniężne (ich wysokość będzie zróżnicowana w zależności od rodzaju przewinienia i stanowić określony procent niewłaściwie wykazanej ulgi).
Utrata uprawnień
Pracodawcy wskazują, że na przygotowanie się do nowych wymogów mieli mało czasu, bo rozporządzenie ministra rodziny, pracy i polityki społecznej, które określa wzory druków i zasady prowadzenia ewidencji, zostało opublikowane dopiero wczoraj w Dzienniku Ustaw (poz. 928).
– Jest to kolejny raz, gdy mimo dosyć długiego okresu vacatio le-gis, bo nowelizacja została uchwalona we wrześniu ubiegłego roku, potrzebne do niej rozporządzenia pojawiają się na ostatnią chwilę – podkreśla Jan Zając, prezes Polskiej Organizacji Pracodawców Osób Niepełnosprawnych.
Edyta Sieradzka, wiceprezes Ogólnopolskiej Bazy Pracodawców Osób Niepełnosprawnych, dodaje, że ostateczna wersja wspomnianego rozporządzenia uwzględnia część uwag, które były zgłaszane na etapie konsultacji.
– Zakres danych gromadzonych w ewidencji został zmniejszony, a na druku przekazywanym do PFRON nie będzie trzeba powielać danych zawartych w informacji dla nabywcy ulgi. Niestety, resort nie zrezygnował z tego, aby na tym drugim formularzu oprócz kwoty obniżenia znajdowały się też informacje o wysokości przychodów, mimo że stanowi to tajemnicę handlową – podkreśla.
Jej zdaniem zmiany dotyczące udzielania ulg mogą wpłynąć na to, że mniej firm będzie ich udzielać. – Docierają do mnie sygnały od pracodawców, którzy stracą to prawo ze względu nowe wymogi dokumentowania schorzeń specjalnych u niepełnosprawnych pracowników. Od lipca ich występowanie będzie musiało wynikać wprost z orzeczenia, a nie zaświadczenia lekarskiego – wyjaśnia.
Jest też grupa firm, która deklaruje, że ze względu na wprowadzone obostrzenia i dodatkową kontrolę ze strony PFRON może świadomie zrezygnować z możliwości udzielania ulg.
Jednak w opinii Jana Zająca większość z nich raczej zachowa to uprawnienie.
– Odejście od ulg oznaczałoby dla tych podmiotów narażenie się na utratę kontrahentów. Trzeba pamiętać o tym, że uzyskanie uprawnienia do obniżenia wpłaty na PFRON jest dla pracodawców na tyle ważne, że często od tego uzależniają prowadzenie z nimi transakcji handlowych – uważa.
Nowe przepisy dla firm
Najważniejsze zmiany w zakresie udzielania ulg na PFRON
PO STRONIE PRACODAWCY UPRAWNIONEGO DO PRZYZNAWANIA OBNIŻEŃ:
- potwierdzanie orzeczeniem, a nie zaświadczeniem lekarskim tego, że u pracownika występuje jedno ze schorzeń specjalnych
- uwzględnianie w wyliczeniu wysokości wynagrodzeń pracowników do kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę
- wystawianie klientowi informacji o obniżeniu nie później niż do ostatniego dnia miesiąca przypadającego po tym, w którym zapłacił za zakup
- prowadzenie ewidencji udzielonych ulg przekazywanie PFRON informacji o przyznanych obniżeniach
- ponoszenie kar finansowych za nieprawidłowości przy udzielaniu ulg
PO STRONIE NABYWCY ULGI:
- zmniejszenie z 80 proc. do 50 proc. ulgi we wpłacie na PFRON
- skrócenie z 12 do 6 miesięcy okresu na wykorzystanie uzyskanego obniżenia
Pozostałe zmiany:
- Możliwość uzyskania dofinansowania do pensji na osobę, która doznała niepełnosprawności w trakcie zatrudnienia
- Uzależnienie prawa do subsydiów płacowych od tego, aby wynagrodzenie zostało wypłacone pracownikowi przed złożeniem wniosku do PFRON
- Zwolnienie zakładów opiekuńczych z ponoszenia wpłat na rzecz funduszu, gdy nie mają 6 proc. niepełnosprawnych pracowników
- Wprowadzenie zakazu egzekucji sądowej i administracyjnej w stosunku do środków z zakładowego funduszu aktywności
- Doprecyzowanie terminu przekazywania pieniędzy pochodzących z zaliczek podatkowych na zakładowy fundusz rehabilitacji osób niepełnosprawnych
- 750 LICZBA PRACODAWCÓW, KTÓRZY WYSTAWIALI INFORMACJE O ULGACH NA PFRON W 2015 R.
- 9,5 TYS. PRACODAWCÓW KORZYSTAŁO Z ULG WE WPŁATACH NA PFRON W 2015 R.
Autor: Michalina Topolewska
Źródło: Dziennik Gazeta Prawna
