21 lut RAZEM PRZEŁAMUJEMY BARIERY. Wywiad Magazynu VIP z Janem Zającem, Prezesem POPON
Jan Zając, prezes zarządu Polskiej Organizacji Pracodawców Osób Niepełnosprawnych, od lat walczy o równe traktowanie osób niepełnosprawnych oraz danie im szansy na znalezienie swojego miejsca na rynku pracy. Dlaczego bo po prostu warto.
Zwycięzcy konkursu Lodołamacze to pracodawcy, którzy nie tylko decydują się zatrudnić osoby niepełnosprawne, lecz także prowadzą dostosowaną do ich potrzeb politykę kadrową, zapewniają im odpowiednie warunki pracy i rozwoju oraz promują przełamywanie barier. Jak wielu przedsiębiorców może uchodzić pod tym względem za wzór?
– Z roku na rok więcej, pokazuje to właśnie konkurs Lodołamacze. W tym roku zgłosiło się blisko 400 firm, instytucji i organizacji. Był to drugi najlepszy wynik w historii konkursu. Chociaż przekonanie, że niepełnosprawność wiąże się z niewielką przydatnością do wykonywania pracy, jest nadal powszechne.
Co, mimo podejmowanych inicjatyw społecznych, cały czas stanowi barierę w zatrudnianiu osób niepełnosprawnych z punktu widzenia pracodawców?
– Z punktu widzenia pracodawców jest wiele barier, które utrudniają zatrudnianie osób niepełnosprawnych. Do najbardziej bolesnych należy zaliczyć częste zmiany przepisów, ich niejednoznaczność oraz konieczność odwoływania się do ich interpretacji. Problematyczna staje się również coraz mniejsza ilość środków, które są przekazywane do pracodawców, decydujących się na zatrudnienie osób niepełnosprawnych.
Nie możemy zapomnieć, że w Polsce żyje przeszło 4,5 mln osób niepełnosprawnych, a ich sytuacja na rynku pracy jest znacznie trudniejsza niż osób sprawnych. W ubiegłym roku zaledwie 27,5 proc. osób niepełnosprawnych było aktywnych zawodowo, a przecież wśród pełnosprawnych ten wskaźnik przekraczał 56 proc. Problem zatrudniania osób niepełnosprawnych jest bardzo złożony i nadal – niestety – nie rozwiązany.
Jakie mity są najbardziej krzywdzące dla osób dotkniętych niepełnosprawnością, które na co dzień spotykają się z ograniczeniami wynikającymi z pokutujących w świadomości społecznej stereotypów?
– Przeważająca część pracodawców nie jest świadoma korzyści wynikających z zatrudniania osób niepełnosprawnych, a część się tego obawia. Tu uprzedzenia i stereotypy budują bariery, które ograniczają szanse osób niepełnosprawnych na podjęcie pracy. Pracodawcy nie wiedzą m.in., iż nie zawsze trzeba ponosić dodatkowe koszty dotyczące przystosowania stanowiska pracy. Nie wymagają tego wszystkie niepełnosprawności. Istnieje przekonanie, iż każda osoba niepełnosprawna jest pracownikiem mało wydajnym i potrzebującym pomocy oraz wsparcia, a często wystarczy jedynie dopasowanie rodzaju stanowiska, aby niepełnosprawność nie stanowiła przeszkody w wykonywaniu pracy. Błędne jest również przekonanie o roszczeniowości pracowników z niepełnosprawnością, faktem natomiast lojalność i zmotywowanie, wynikające m.in. z trudniejszej pozycji na rynku pracy.
Czy można mówić o wymiernych efektach konkursu Lodołamacze na przestrzeni lat, biorąc pod uwagę praktyki obserwowane w krajowych firmach i statystyki zatrudnienia osób niepełnosprawnych
– Kompanie społeczne, takie jak organizowane przez POPON „Lodołamacze”, mają swoje bardzo dobre strony. Ich wymiernym efektem jest m.in. większe zainteresowanie zatrudnianiem osób niepełnosprawnych na otwartym rynku pracy. Wówczas, gdy korzyści z zatrudniania osób niepełnosprawnych są zmniejszane, pewne efekty może przynieść odwoływanie się do odpowiedzialności społecznej pracodawców, jednak bez zmian systemowych nie będzie rzeczywistej poprawy sytuacji osób niepełnosprawnych.
Jak ważne dla promowania wzorowej postawy pracodawców wobec osób niepełnosprawnych jest zaangażowanie w kampanie i inicjatywy pokroju konkursu Lodołamacze osób publicznych?
– W projekt zaangażowało się wiele znanych osób, m.in. Zbigniew Zamachowski, Alicja Majewska, Zbigniew Wodecki, Jacek Stachursky, Renata Mauer-Różańska, zespoły Lombard i Bajm, Monika Kuszyńska i Anna Rogowska. Obecność artystów, sportowców czy innych znanych osób jest szalenie ważna dla promocji projektu, dla pokazania, że osoby niepełnosprawne powinny wyjść z domu, że są pełnoprawnymi członkami społeczeństwa lub że powinny mieć możliwość podjęcia pracy i wyjścia z izolacji. Bardzo się cieszymy, że możemy liczyć na takie wsparcie, jest ono szalenie istotne i jesteśmy za nie bardzo wdzięczni.
Rozmawiała Marianna Szczepańska
Źródło: Magazyn VIP
