14 cze Bez informacji pracodawca nie zrobi kroku dalej w Rzeczpospolitej pisze Mateusz Brząkowski, doradca prawny POPON
Aby obniżyć zobowiązania za niepełnosprawną załogę, zakład musi przeprowadzić transakcję z odpowiednią firmą, terminowo uregulować należności za produkcję lub usługę oraz znać kwotę ulgi.
Mający co najmniej 25 osób w przeliczeniu na pełne etaty muszą co miesiąc wpłacać na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) określone kwoty, jeżeli nie osiągają 6-proc. wskaźnika zatrudnienia niepełnosprawnych. Obowiązek taki wynika z ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jedn. Dz.U. z 2011 r. nr 127, poz. 721 ze zm., dalej ustawa o rehabilitacji). Jednocześnie taki szef może obniżyć te wpłaty, kupując produkcję lub usługi przedsiębiorcy, który na podstawie art. 22 ustawy o rehabilitacji wystawia tzw. ulgi we wpłatach na PFRON.
Obowiązkowe wpłaty na PFRON są obniżane z racji zakupu usługi (z wyłączeniem handlu) lub produkcji pracodawcy (tzw. sprzedający) zatrudniającego co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy i osiągającego wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych będących: 1) osobami niepełnosprawnymi zaliczonymi do znacznego stopnia niepełnosprawności lub 2) osobami niewidomymi, psychicznie chorymi lub upośledzonymi umysłowo lub osobami z całościowymi zaburzeniami rozwojowymi lub epilepsją – zaliczonymi do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności – w wysokości co najmniej 30 proc.
Niezwłocznie, czyli kiedy
Zgodnie z art. 22 ust. 7 ustawy o rehabilitacji informację o kwocie obniżenia sprzedający przekazuje nabywcy niezwłocznie po uregulowaniu należności w terminie określonym na fakturze. Przy płatnościach przeprowadzanych za pośrednictwem banku za datę jej uregulowania uważa się datę obciążenia rachunku bankowego nabywcy na podstawie polecenia przelewu.
Bez tej informacji nabywca nie skorzysta z ulgi. Dlatego trzeba prawidłowo ustalić termin wystawienia i przekazania informacji o wysokości ulg oraz skutki niezachowania terminu dokonania tych czynności. Ustawa określa go w sposób nieostry („niezwłocznie” po uregulowaniu należności będącej przedmiotem transakcji). Nie oznacza to jednak dowolności. „Niezwłocznie” określa, że informacja ma trafić do nabywcy w jak najkrótszym czasie po zapłacie.
Jeżeli przedsiębiorcy dodatkowo zawarli umowę, na podstawie której kooperują, można w niej przewidzieć dodatkowe postanowienia dotyczące terminu przekazania informacji. Ten umowny nie może być jednak dłuższy od tego określonego w ustawie o rehabilitacji. Warto pamiętać, że wymóg przekazania danych o wysokości ulgi oraz termin ich podania wskazują bezpośrednio przepisy. Nie są więc tu potrzebne dodatkowe ustalenia umowne.
Skutki naruszenia terminu
Jeżeli sprzedający przekroczy ustawowy bądź umowny termin przekazania informacji o kwocie ulgi we wpłacie na PFRON, nabywca ma podstawy, aby wystąpić do niego z roszczeniem o naprawienie szkody wynikłej z nienależytego wykonania zobowiązania. Na podstawie art. 66 ustawy o rehabilitacji w sprawach nią nieunormowanych stosuje się m.in. kodeks cywilny. Jeżeli więc nabywca odczuje szkodę z tego powodu, że nie otrzymał informacji o uldze lub dostał ją z opóźnieniem, to na podstawie art. 471 k.c. ma prawo wystąpić o naprawienie takiego uszczerbku.
Przykład z opóźnieniem
Pracodawca, który chce uzyskać obniżkę na PFRON, kupił w maju usługę od przedsiębiorcy, który był uprawniony do wystawiania ulg. Pracodawca – nabywca ulgi – planował pomniejszyć miesięczną wpłatę na PFRON za lipiec Jednak uprawniony sprzedający wystawił ulgę dopiero 26 sierpnia. Nabywca nie mógł więc uwzględnić jej we wpłacie na PFRON za lipiec i może wystąpić do kontrahenta z roszczeniem o naprawienie szkody. Informację o kwocie ulgi sprzedający wystawił mu po 20. dniu miesiąca następującego po uiszczeniu zapłaty.
PFRON skontroluje
Nowy art. 22a ustawy o rehabilitacji, obowiązujący od 15 września 2012 r., stanowi, że prezes zarządu PFRON może skontrolować sprzedającego lub nabywcę w zakresie prawidłowości realizacji art. 22 ustawy. Natomiast na podstawie rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej z 20 grudnia 2012 r. w sprawie ustalenia wzorów deklaracji składanych Zarządowi Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych przez pracodawców zobowiązanych do wpłat na ten Fundusz (DzU z 2013 r, poz. 32) pracodawcy zobowiązani do miesięcznych wpłat na PFRON i jednocześnie uzyskujący ulgi w tych wpłatach będą wysyłali nowe deklaracje DEK-l-u do PFRON. Zaznaczą w nich m.in. nazwę podmiotu, od którego uzyskali ulgę, podają jej wysokość oraz termin przesłania informacji przez tego, kto udzielił obniżki. Tym samym PFRON może podczas kontroli ocenić, czy sprzedający terminowo przekazał dane o kwocie ulgi.1
Bez przedawnienia
Ustawa o rehabilitacji nie określa terminu przedawnienia wydania informacji o kwocie obniżenia. Dlatego należałoby go ustalać zgodnie z art. 118 k.c. lub według innych przepisów w sposób szczególny regulujących termin przedawnienia roszczeń wynikających z umów określonego typu. Zgodnie z art. 118 k.c, jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, to przedawnienie wynosi 10 lat, a w stosunku do roszczeń o świadczenie okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – 3 lata. Dlatego większość roszczeń związanych z wystawieniem informacji o uldze przedawni się w ciągu 3 lat.
Autor: Mateusz Brząkowski doradca prawny POPON
