Zmiany dla pracodawców zatrudniających niepełnosprawnych. W Gazecie Podatkowej pisze Elżbieta Sadło

Ostatnia nowelizacja ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz niektórych innych ustaw (dalej zwana nowelizacją) wprowadza m.in. zmianę, na którą od dłuższego czasu oczekiwali pracodawcy.

Z dniem 1 września br. nastąpi „odmrożenie” podstawy stosowanej do wyliczenia dofinansowania do wynagrodzeń niepełnosprawnych pracowników.

Podstawa wyliczania dofinansowania

Pierwsza ze zmian przewiduje odmrożenie podstawy wyliczenia kwoty dofinansowania. Jak wiadomo, od 1 stycznia 2011 r. kwota minimalnego wynagrodzenia, od której wylicza się kwotę dofinansowania, została ustanowiona w wysokości obowiązującej w grudniu 2009 r. – tj. 1.276 zł. Natomiast począwszy od okresu sprawozdawczego za wrzesień 2012 r. oraz w miesiącach kolejnych, jako podstawa do wyliczenia dofinansowania brane będzie najniższe wynagrodzenie z grudnia roku poprzedniego. Dzięki temu pracodawcy otrzymają dofinansowanie w wyższej kwocie niż dotychczas.

1.386 zł – wysokość podstawy
wyliczania dofinansowania od dnia
1 września br.

Ważny sposób wypłaty wynagrodzenia

Dotychczasowe przepisy ustawy o rehabilitacji nie określały sposobu wypłaty wynagrodzenia niepełnosprawnym pracownikom jako warunku, od którego uzależnione byłoby przyznanie dofinansowania do ich wynagrodzeń. Natomiast nowelizacja wprowadza zmiany w tym zakresie. Przewidziano jedynie trzy sposoby na przekazanie pracownikowi niepełnosprawnemu wynagrodzenia, które umożliwią pracodawcy otrzymanie dofinansowania. Są to:

1) przekazanie na rachunek bankowy,
2) przekazanie na rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej,
3) przekazanie na adres zamieszkania pracownika za pośrednictwem firm, które prowadzą działalność w zakresie doręczania kwot pieniężnych (np. przekaz pocztowy).

Tylko i wyłącznie wypłata wynagrodzenia niepełnosprawnemu pracownikowi na jeden w powyższych sposobów da pracodawcy możliwość ubiegania się o dofinansowanie z PFRON. Tym samym pracodawcy zostali pozbawieni możliwości wypłaty wynagrodzenia osobom niepełnosprawnym gotówką z kasy przedsiębiorstwa, jeśli chcą korzystać z pomocy w formie dofinansowania. Powyższa zmiana generować będzie po stronie pracodawcy dodatkowe koszty w przypadku tych pracowników, którzy nie posiadają rachunku bankowego ani rachunku w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-
-kredytowej, a dotychczas otrzymywali wynagrodzenie gotówką. Dodatkowe koszty przekazania wynagrodzenia na adres zamieszkania pracownika za wykonanie tej usługi, np. w formie przekazu pocztowego, spoczywać będą bowiem po stronie pracodawcy.

Terminowe ponoszenie kosztów płacy

Kolejną ważną zmianę w zakresie dofinansowań wprowadza przepis art. 1 pkt 9 lit. b) nowelizacji. Bowiem koszty płacy będą musiały być poniesione przez pracodawcę nie tylko faktycznie, lecz również terminowo. A to oznacza, że po wejściu w życie nowelizacji pracodawcy będą musieli pamiętać o tym, aby poszczególne składniki wynagrodzenia zostały zapłacone w odpowiednim czasie.

Nowelizacja zezwala wprawdzie na uchybienie terminowi, jednak opóźnienie to nie może przekroczyć 14 dni.

Odmowa wypłaty dofinansowania

Nowelizacja rozszerza także katalog sytuacji, w których Prezes PFRON będzie zobowiązany do wydania decyzji o odmowie wypłaty miesięcznego dofinansowania. Nastąpi to wówczas, gdy pracodawca nie będzie przestrzegać przepisów dotyczących terminowego ponoszenia kosztów płacy lub nie będzie przekazywać wynagrodzenia niepełnosprawnemu pracownikowi w określony sposób. Dodatkowo Prezes PFRON będzie uprawniony do przeprowadzania u pracodawcy postępowania sprawdzającego w zakresie zgodności ze stanem faktycznym informacji przekazywanych we wniosku o wypłatę dofinansowania oraz załącznikach.

Inne zmiany

Przepisy nowelizacji umożliwiają niektórym podmiotom z sektora finansów publicznych ubieganie się o dofinansowanie. Dotyczy to pracodawców, którzy sfinansowali wynagrodzenie niepełnosprawnego pracownika:
1) ze środków publicznych z prowadzonej działalności, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 5 ustawy o finansach publicznych,
2) z dochodów publicznych, o których mowa w art. 5 ust. 2 pkt 3 ustawy o finansach publicznych.

Nowelizacja poszerza grono pracodawców zwolnionych z miesięcznych wpłat na PFRON. Ze zwolnienia korzystać będą mogli pracodawcy niedziałający w celu osiągnięcia zysku, będący:
– domami pomocy społecznej w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej,
– hospicjami w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej,
– publicznymi i niepublicznymi jednostkami organizacyjnymi, których wyłącznym przedmiotem prowadzonej działalności jest rehabilitacja społeczna i lecznicza osób niepełnosprawnych, edukacja osób niepełnosprawnych lub opieka nad osobami niepełnosprawnymi.

Pewne zmiany zostaną wprowadzone również w odniesieniu do funkcjonowania zakładów aktywności zawodowej oraz zakładów pracy chronionej. Zupełne novum stanowi dodanie w ustawie o rehabilitacji rozdziału 10a dotyczącego odpowiedzialności za wykroczenia przeciwko przepisom tej ustawy.

Z powyższego wynika, że pracodawcy zatrudniający osoby niepełnosprawne muszą być przygotowani na duże zmiany wynikające z przepisów nowelizacji.

Nowelizacja wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, tj. XXXXX   W przypadku niektórych zmian ustawodawca przewidział określone vacatio legis. Przykładowo regulacja dotycząca sposobu wypłaty wynagrodzenia zacznie obowiązywać pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia nowelizacji.

Elżbieta Sadło
doradca prawny Polskiej Organizacji Pracodawców Osób Niepełnosprawnych

Podstawa prawna
Ustawa z dnia 28.06.2012 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz……..)