09 gru Wyższa kwota wolna w podatku uderzy w niepełnosprawnych pracowników. Komentarz POPON w Prawo.pl
Zakłady aktywności zawodowej i zakłady pracy chronionej stracą nieprzekazywane fiskusowi zaliczki na podatek PIT od wynagrodzeń pracowników, jakie zasilały ich zakładowy fundusz rehabilitacji osób niepełnosprawnych. Taki będzie efekt wchodzącego od 1 stycznia podatkowego Polskiego Ładu. Rząd wiedział o skutkach wprowadzanych zmian, bo różne organizacje sygnalizowały je jeszcze w trakcie prac legislacyjnych, a mimo to nie przewidział rekompensat. Resort rodziny i polityki społecznej twierdzi teraz, że analizuje sytuację.
Pracodawcy prowadzący zakłady aktywności zawodowej i zakłady pracy chronionej nie muszą przekazywać do urzędu skarbowego zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT) od wynagrodzeń zatrudnianych pracowników. Pozwala na to art. 38 ust. 2-2c ustawy podatkowej. W efekcie 40 proc. tej kwoty pracodawcy przekazują na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, a 60 proc. – na zakładowy fundusz rehabilitacji osób niepełnosprawnych. To z tych pieniędzy pracodawca może dostosowywać miejsca pracy do potrzeb zatrudnionych niepełnosprawnych pracowników, a oni z kolei mogą występować o dofinansowanie np. turnusów rehabilitacyjnych czy leków.
Od 1 stycznia 2022 r. przepis ten co prawda się nie zmieni, ale wzrośnie do 30 tys. zł kwota wolna od podatku (co daje 2500 zł miesięcznie), czyli kwota, od której pracodawca (płatnik) nie pobierze zaliczki. Jeśli przyjąć, że osoby niepełnosprawne zarabiają na poziomie wynagrodzenia minimalnego (obecnie wynoszącego 2800 zł, a w 2022 r. – 3010 zł), to oznacza to, że pierwsze pieniądze z zaliczek na podatek dochodowy mogą zasilić zakładowe fundusze najwcześniej w połowie roku.
– To jest efekt tego, że przepisy Polskiego Ładu były wprowadzane bardzo szybko i bez należytego przemyślenia. Nikt też nie przejmował się konsultacjami społecznymi, które były zbyt krótkie. Takich problemów wkrótce wyjdzie więcej – mówi Bartosz Kubista, adwokat, doradca podatkowy, partner zarządzający w kancelarii GLC, asystent w Katedrze Prawa Finansowego Uniwersytetu Śląskiego.
Po 1 stycznia podatkowa preferencja stanie się fikcją
Zmiany w wysokości kwoty wolnej od podatku dochodowego od osób fizycznych wprowadzi ustawa z 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, powszechnie zwana podatkowym Polskim Ładem (Dz.U. z 2021 r., poz. 2105). Jej przepisy zaczną obowiązywać z początkiem przyszłego roku.
– Sytuacja podmiotów działających na chronionym rynku pracy – pracodawców i pracowników po wejściu w życie zmian podatkowych wprowadzanych w ramach programu Polski Ład jest w chwili obecnej monitorowana i analizowana, m.in. pod kątem realnych potrzeb adresatów prawa czy ogólnej sytuacji na rynku pracy – przekazało Prawo.pl Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej. Jak podkreśla resort, wpływy z nieodprowadzonych zaliczek na podatek dochodowy nie stanowią jedynej formy pomocy państwa kierowanej do zakładów aktywności zawodowej i zakładów pracy chronionej. – Do zakładów pracy chronionej kierowana jest znaczna pomoc ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnoprawnych (PFRON): trafia tam ponad 43 proc. środków wydatkowanych na miesięczne dofinansowanie do wynagrodzenia pracowników niepełnosprawnych – w 2020 r. było to 1 417 333 071,70 zł – twierdzi MRiPS. I wylicza:
- zakłady pracy chronionej korzystają także z pomocy w formie dofinansowania w wysokości do 50 proc. oprocentowania zaciągniętych kredytów bankowych, a także zwrotu kosztów: budowy lub przebudowy związanej z modernizacją obiektów i pomieszczeń zakładu, transportowych i administracyjnych, rocznie w kwocie ponad 6 731 973,6 zł (dane za 2020 r.);
- zakładom tym przysługują również zwolnienia od podatków i opłat publicznoprawnych – w 2020 r. zrekompensowanie gminom dochodów utraconych z tytułu zwolnienia tych zakładów z podatku od nieruchomości, rolnego, leśnego i od czynności cywilnoprawnych wyniosło (łącznie z zakładami aktywności zawodowej) blisko 44 778 158,00 zł;
- zakłady pracy chronionej mogą ponadto korzystać z instrumentów wsparcia kierowanych do wszystkich pracodawców. Natomiast koszty działania zakładów aktywności zawodowej zostały dofinansowanie w 2020 r. na kwotę 146 570 575 zł.
– Głównym źródłem zasilania finansowego zakładów pracy chronionej, zgodnie z obecnymi przepisami, jest nie ulga w podatku od nieruchomości, lecz zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT) wszystkich zatrudnionych w zakładzie pracowników, co przekłada się na pomoc dla pracowników niepełnosprawnych. Gdy podnosimy poziom kwoty wolnej od podatku, to przesuwa się też w czasie generowanie kwoty zaliczki na podatek, która od tego wynagrodzenia zostanie na ZFRON. W efekcie pierwsze pieniądze z PIT, które zasilą ZFRON wpłyną w połowie lub być może dopiero w III kwartale przyszłego roku – mówi Prawo.pl Krzysztof Kosiński, prawnik, wiceprezes Polskiej Organizacji Pracodawców Osób Niepełnosprawnych.
Jak podkreśla, pracodawcy związani regułami de minimis mogą dokonać inwestycji i są to inwestycje w miejsca pracy osób niepełnosprawnych, ale nie jest to główny wydatek ze środków ZFRON. – Problem pojawi się na przełomie lutego i marca, czyli w okresie, gdy na ZFRON powinna już być pierwsza zaliczka na podatek dochodowy od styczniowych wynagrodzeń, płacona w lutym, gdy pracownicy zaczną ubiegać się o dofinansowanie do leków, ryczałty na samochód czy dofinansowanie turnusów rehabilitacyjnych – tłumaczy Kosiński. I dodaje: – Tych instrumentów wsparcia zatrudnienia osób niepełnosprawnych w zakładach pracy chronionej jest coraz mniej. W zasadzie obserwujemy trend likwidacji statusu zakładu pracy chronionej, co niewątpliwie wiąże się ze wskaźnikiem zatrudnienia. A teraz zniknie instrument, który wspierał głównie bezpośrednio osoby niepełnosprawne.
Cały artykuł
Autor: Grażyna J. Leśniak
Źródło:https://www.prawo.pl/
