10 lut NIK o aktywizacji zawodowej osób z niepełnosprawnościami
Prowadzona przez powiatowe urzędy pracy aktywizacja zawodowa osób niepełnosprawnych nie była skuteczna i nie umożliwiała im wejścia lub trwałego powrotu na rynek pracy. Na koniec 2020 r. we wszystkich urzędach pracy na terenie kraju zarejestrowanych było niemal 56 tys. bezrobotnych osób niepełnosprawnych. W okresie objętym kontrolą NIK ponad 80% osób z orzeczeniami o niepełnosprawności nie pracowało ani nie szukało pracy. Pracodawcy niechętnie zatrudniali takie osoby, brakowało też spójnej polityki rynku pracy.
W Polsce są ok. 3 miliony osób niepełnosprawnych, czyli takich, które – zgodnie z definicją zawartą w ustawie o rehabilitacji – ukończyły 16 lat i mają orzeczenie o niepełnosprawności. Szacuje się, że wszystkich osób niepełnosprawnych może być nawet dwa razy więcej.
Obecnie Polska ma jeden z najniższych wskaźników bezrobocia w UE, a od 2010 r. liczba osób bezrobotnych ogółem spadła trzykrotnie. Podobna tendencja utrzymuje się dla osób niepełnosprawnych.
Opis grafiki
- Stopa bezrobocia w Unii Europejskiej (%)
- Czechy 3,3
- Holandia 3,3
- Niemcy 3,7
- Malta 3,7
- Polska 3,8
- Węgry 3,9
- Słowenia 5,1
- Rumuna 5,5
- Dania 5,6
- Bułgaria 6,2
- Luksemburg 6,2
- Estonia 6,4
- Belgia 6,5
- Litwa 6,9
- Austria 6,9
- Słowenia 6,9
- Portugalia 7,2
- Unia Europejska 7,3
- Francja 7,5
- Irlandia 7,8
- Finlandia 7,8
- Strefa Euro 7,9
- Chorwacja 7,9
- Łotwa 7,9
- Szwecja 9,1
- Cypr 9,9
- Włochy 10,5
- Hiszpania 15,3
- Grecja 15,4
Źródło: Dane Eurostatu dotyczące stopy bezrobocia.
Jednocześnie zatrudnienie osób niepełnosprawnych od lat utrzymuje się na bardzo niskim poziomie. W okresie objętym kontrolą aż 2,5 mln, czyli ponad 80% osób z niepełnosprawnościami nie miało pracy, ani jej nie szukało. Pod względem wskaźnika bierności zawodowej osób niepełnosprawnych Polska plasuje się na piątym miejscu w Europie. W latach 2010-2020 wskaźnik ten był w ich przypadku niemal dwukrotnie wyższy niż dla całej populacji osób powyżej 15. roku życia.
Mimo znacznych nakładów, zwłaszcza z Funduszu Pracy, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz PFRON, wskaźniki zatrudnienia osób niepełnosprawnych od kilkunastu lat wzrosły tylko o ok. 2% w ciągu 10 lat: z 14,4% w 2010 r. do 16,7% w 2020 r.
