16 mar Pełnomocnik Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych: Nasz system jest zły
– Musimy przekierować system wsparcia dla osób niepełnosprawnych z pracodawcy na pracownika, żeby to pracownik odczuwał, że otrzymuje jakieś benefity. Mamy ten rynek kompletnie zabetonowany. Dla osób niepełnosprawnych w zasadzie nie ma awansu, one pracują przeważnie za minimalne wynagrodzenie – mówi w rozmowie z Jakubem Pacanem Sekretarz Stanu w MRiPS, Pełnomocnik Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych, Paweł Wdówik.
– Rząd przyjął Strategię na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami na lata 2021-2030. Jaką filozofię przyjął Pan minister, pracując nad tym dokumentem?
– Najważniejszy kierunek to odniesienie do dokumentu, który dla osób niepełnosprawnych jest trochę ziemią obiecaną, czyli Konwencji o Prawach Osób Niepełnosprawnych ONZ. Ten dokument mówi, że osoba niepełnosprawna jest takim samym obywatelem jak osoby pełnosprawne i ma takie samo prawo do wszystkich wymiarów życia co oni. Dla mnie to był kierunek pracy, stworzyć taki dokument, który sprawi, że w ciągu najbliższych dziesięciu lat całkowicie przebudujemy miejsce obywateli z niepełnosprawnością w Polsce i ich dostępem do wszystkich wspólnych zasobów, które jako państwo posiadamy. Jako pierwszy priorytet wskazujemy prawo do niezależnego życia. W przestrzeni medialnej niepełnosprawność najczęściej kojarzy się z grupą osób całkowicie zależnych lub z postulatami opiekunów, by zwiększać dotacje, a to dotyczy bardzo małej grupy. Większość osób z niepełnosprawnościami, których w Polsce jest 3 mln, mogłoby pracować i normalnie uczestniczyć w życiu społecznym.
– Obecnie współczynnik aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych to nieco powyżej 28 proc. Wy chcecie, by stanowił co najmniej 45 proc. za 10 lat. To możliwe?
– Ufam, że to możliwe, tylko my musimy mocno przebudować różne elementy tego systemu, a zwłaszcza zagadnienia dotyczące wchodzenia osób niepełnosprawnych na rynek pracy. W tej chwili jest on skonstruowany w sposób tragiczny. Popatrzmy choćby z perspektywy pracodawcy: zatrudnienie osoby niepełnosprawnej oznacza, że taki pracownik ma dniówkę siedmiogodzinną, dodatkowych dziesięć dni urlopu i obowiązkową półgodzinną przerwę wliczaną do czasu pracy. A jeśli pracodawca chce korzystać z dofinansowania PFRON, to musi spełniać dziesiątki różnych na sztywno opisanych warunków, które nie są dostosowane do niepełnosprawności. Jak się zatrudnia osobę niesłyszącą, to robienie podjazdów dla wózków nie jest konieczne, trzeba za to zapewnić system komunikacji z takim pracownikiem. Taki pracownik nie jest atrakcyjny dla pracodawcy.
– Spotkałem się z sytuacją, gdy firma brała pieniądze z PFRON za pracownika, który nie musiał nawet chodzić do pracy.
– I tu jest problem. Dla firm ochroniarskich czy sprzątających zatrudniających masowo osoby niepełnosprawne nie praca tych osób jest wartością, ale dofinansowanie z PFRON. Z tych 26 proc. osób niepełnosprawnych posiadających pracę, około połowa zatrudniona jest z wykorzystaniem dofinansowań PFRON, druga połowa zatrudniona jest bez tych dofinansowań, czyli ze względu na wartość, jaką przedstawiają jako pracownicy. My musimy ten system przekierować ze wsparcia dla pracodawcy na wsparcie dla pracownika, żeby to pracownik odczuwał, że otrzymuje jakieś benefity. Z ostatniego raportu Fundacji Aktywizacja wynika, że my ten rynek mamy kompletnie zabetonowany. Dla osób niepełnosprawnych w zasadzie nie ma awansu, one pracują przeważnie za minimalne wynagrodzenie.
Cały artykuł
Autor: Jakub Pacan
Źródło: Tygodnik Solidarność
