PFRON: Tarcza Antykryzysowa – najważniejsze zmiany dla dofinansowań do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych i refundacji składek na ubezpieczenia społeczne

Orzeczenia o niepełnosprawności, stopniu niepełnosprawności (podstawa prawna 3)

Z przyczyn związanych z przeciwdziałaniem COVID-19, orzeczenie o niepełnosprawności albo orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, wydane na czas określony na podstawie ustawy o rehabilitacji, którego ważność:

1. upłynęła w terminie do 90 dni przed dniem wejścia w życie ustawy o przeciwdziałaniu COVID-19 (podstawa prawna 4) , pod warunkiem złożenia w tym terminie kolejnego wniosku o wydanie orzeczenia, zachowuje ważność do upływu 60. dnia od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, jednak nie dłużej niż do dnia wydania nowego orzeczenia o niepełnosprawności albo orzeczenia o stopniu niepełnosprawności;
2. upływa w terminie od dnia wejścia w życie ustawy o przeciwdziałaniu COVID-19 (podstawa prawna 5) , zachowuje ważność do upływu 60. dnia od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, jednak nie dłużej niż do dnia wydania nowego orzeczenia o niepełnosprawności albo orzeczenia o stopniu niepełnosprawności.

Przepisy punktu pierwszego wchodzą w życie z mocą od 9 grudnia 2019 r., a punktu drugiego od 8 marca 2020 r.

Orzeczenia o niezdolności do pracy i samodzielnej egzystencji (podstawa prawna 6)

Z przyczyn związanych z przeciwdziałaniem COVID-19, orzeczenie o:

1. częściowej niezdolności do pracy,
2. całkowitej niezdolności do pracy,
3. całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji,
4. niezdolności do samodzielnej egzystencji
   – wydane na czas określony na podstawie np. przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, którego ważność upływa w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii albo w okresie 30 dni następujących po ich odwołaniu, zachowuje ważność przez okres kolejnych 3 miesięcy od dnia upływu terminu jego ważności, w przypadku złożenia wniosku o ustalenie uprawnień do świadczenia na dalszy okres przed upływem terminu ważności tego orzeczenia.

Zasady określone powyżej mają odpowiednie zastosowanie do orzeczeń, których termin ważności upłynął przed dniem wejścia w życie ustawy o przeciwdziałaniu COVID (podstawa prawna 7) , jeśli wniosek o ustalenie uprawnień do świadczenia na dalszy okres został złożony przed upływem terminu ważności tego orzeczenia i nowe orzeczenie nie zostało wydane przed dniem wejścia w życie ustawy.

Ponadto Rada Ministrów może w drodze rozporządzenia, określać dłuższe okresy ważności orzeczeń, niż wskazane powyżej, mając na względzie okres obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii oraz skutki nimi wywołane.

Przepisy dot. orzeczeń o niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji wchodzą w życie z mocą od 8 marca 2020 r.

Jakie zastosowanie mają przepisy do dofinansowań do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych i refundacji składek na ubezpieczenia społeczne?

Przepisy, o których mowa stosują zarówno pracodawcy ubiegający się o dofinansowania do wynagrodzeń jak też osoby, wnioskujące o refundację składek ZUS/KRUS.

Pracodawca osoby niepełnosprawnej, której orzeczenie traci ważność – w celu dalszego ubiegania się o dofinansowanie – powinien pozyskać od pracownika niezbędne informacje, w postaci dokumentu potwierdzającego – w wymaganych przypadkach – złożenie przez pracownika wniosku o wydanie orzeczenia (oraz zweryfikować czy wniosek został złożony w odpowiednim czasie), a także poinformować, że kolejne wydane orzeczenie powinno być dostarczone do pracodawcy jak najszybciej, aby nie wnioskował o wsparcie nienależnie (kolejne orzeczenie może zawierać inne rozstrzygniecie).

Osoby niepełnosprawne wykonujące działalność gospodarczą oraz niepełnosprawni rolnicy lub rolnicy zobligowani do opłacania składek za niepełnosprawnych domowników, powinni w przypadku, gdy:

1. posiadali czasowe orzeczenie o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności, wydane przez Zespoły ds. Orzekania o Niepełnoprawności, którego ważność upłynęła w terminie od 9 grudnia 2019 r. do 7 marca 2020 r., a nie otrzymali nowego orzeczenia,
2. posiadali czasowe orzeczenie lekarza orzecznika ZUS, którego ważność upłynęła, a nie otrzymali nowego orzeczenia,

przesłać niezwłocznie do Biura PFRON (al. Jana Pawła II 13, 00-828 Warszawa) lub na adres mailowy: sod@pfron.org.pl kopię lub czytelny skan/zdjęcie złożonego do organu, wydającego orzeczenie, wniosku o nowe orzeczenie, wraz z potwierdzeniem wpływu. Należy bowiem zauważyć, że przepisy wskazane powyżej uzależniają możliwość automatycznego przedłużenia orzeczeń czasowych, od złożenia do organu orzekającego w odpowiednim terminie, wniosku o wydanie kolejnego orzeczenia. PFRON może przedłużyć ważność takich orzeczeń, wyłącznie po otrzymaniu kopii wniosku o nowe orzeczenie, złożonego w terminach, określonych powyżej.

Wyjątek stanowi jedynie orzeczenie czasowe o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności (wydane przez zespoły ds. orzekania o niepełnosprawności), którego ważność upływa począwszy od dnia 8 marca 2020 r. Takie orzeczenie nie wymaga przesłania do PFRON wniosku złożonego uprzednio do organu orzekającego o wydanie kolejnego orzeczenia. Od 8 marca 2020 r. mogły obowiązywać już ograniczenia, związane z koronawirusem, więc wniosek do organu orzekającego mógł być niemożliwy do złożenia.
Ponadto niezbędne jest niezwłoczne wysłanie – przez osoby ubiegające się o refundację składek – nowego orzeczenia do PFRON (kopia lub skan/czytelne zdjęcie wysłane do Biura PFRON lub na skrzynkę sod@pfron.org.pl), ponieważ kolejne orzeczenie może zawierać inne rozstrzygniecie, w stosunku do poprzedniego. Zbyt późne wysłanie może oznaczać konieczność zwrotu środków, gdy Fundusz z powodu braku informacji wypłaci nienależnie środki.