24 kwi Tylko 4% środków PFRON trafiających do samorządów powiatowych jest przeznaczane na rehabilitację zawodową
Ze sprawozdania finansowego PFRON za 2023 r wynika jednoznacznie, iż powiaty traktują wydatki na rehabilitację zawodową osób z niepełnosprawnościami po macoszemu. W ubiegłym roku na ten cel przeznaczono jedynie 4,10 %. Pozostałe 95,90% środków służyło sfinansowaniu działań z zakresu rehabilitacji społecznej.
Zgodnie z zapisami ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jednolity Dz. U. z 2024 r. poz. 44, dalej ustawa o rehabilitacji) pracodawca, który zatrudnia osobę z niepełnosprawnością może otrzymać wsparcie finansowe na utworzenie lub przystosowanie stanowiska pracy osoby niepełnosprawnej, jej szkolenie oraz zapewnienia asystenta zawodowego. Możliwość skorzystania z tego wsparcia jest jednak uzależniona od dostępności środków w powiecie.
Jak wyglądało wydatkowanie środków na aktywizację zawodową w 2023 r. w skali kraju?
- Utworzono i wyposażono 455 stanowisk pracy osób z niepełnosprawnościami (wydatek na podstawie art. 26e ustawy o rehabilitacji…). Łączna kwota wydatków to 29 676 497 zł
- Przystosowano 1 stanowisko pracy osoby z niepełnosprawnościami (wydatek na podstawie art.26 ustawy o rehabilitacji …). Kwota dofinansowania wyniosła 10 000 zł
- Sfinansowano koszty zatrudnienia i szkolenia 168 pracowników pomagających osobom z niepełnosprawnościami w komunikowaniu się z otoczeniem a także w wykonywaniu czynności niemożliwych lub trudnych do samodzielnego wykonania przez pracownika niepełnosprawnego na stanowisku pracy (wydatek na podstawie art. 26d ustawy o rehabilitacji …) Łączna kwota wydatków 744 818 zł
- 25 pracowników z niepełnosprawnościami podniosło kwalifikacje i przeszło szkolenie zawodowe, na które skierował je pracodawca (podstawa wydatku art. 41 ustawy o rehabilitacji). Łączna kwota wydatków 40 161 zł
Poza wyżej wymienionymi działaniami dedykowanymi pracodawcom, samorządy powiatowe finansowały także instrumenty i usługi rynku pracy świadczone przez Powiatowe Urzędy Pracy na rzecz osób niepełnosprawnych poszukujących pracy i niepozostających w zatrudnieniu. Ze staży, prac interwencyjnych, robót publicznych, przygotowania zawodowego dorosłych, bonów na zasiedlenie i innych form wsparcia aktywizacji zawodowej przewidzianych przepisami ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i publicznych instytucjach rynku pracy (tekst jednolity Dz.U. z 2023 poz. 735) skorzystało 807 osób niepełnosprawnych a łączna kwota wydatków to 7 448 838 zł (wydatek na podstawie art. 11 ustawy o rehabilitacji…)
470 osób niepełnosprawnych otrzymało dofinansowanie na rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej lub wniesienia wkładu do spółdzielni socjalnej. Łączna kwota wsparcia to 24 008 868 zł (wydatek na podstawie art. 12a ustawy o rehabilitacji).
Z dofinansowanie do oprocentowania kredytu bankowego skorzystało 16 osób z niepełnosprawnościami prowadzących własną działalność gospodarczą lub gospodarstwo rolne z (podstawa wydatku art. 13 ustawy o rehabilitacji). Łączna kwota wydatku 103 758 zł.
98 osób niepełnosprawnych przeszło szkolenie, na które zostały skierowane przez kierownika Powiatowego Urzędu Pracy (podstawa wydatku art. 40 ustawy o rehabilitacji …) Łączny koszt tych szkoleń to 462 372 zł.
Jak wspomniano wcześniej łącznie stanowi to 4,10 % wszystkich środków PFRON przekazywanych do samorządów powiatowych.
Z łącznej liczby 380 powiatów (314 powiatów plus 66 miast na prawach powiatów) aż 16,6% tj. 63 w ogóle nie przeznaczało żadnych środków na rehabilitację zawodową.
Tylko 152 samorządy przeznaczyły jakiekolwiek środki na finansowe instrumentów z zakresu rehabilitacji zawodowej adresowanych do pracodawców. Stanowi to 40% ogółu. Tym samy 60% samorządów powiatowych nie przewidziało żadnej pomocy dla pracodawców, którzy chcieliby zatrudnić lub już zatrudniają osobę z niepełnosprawnością wymagającą wsparcia w procesie pracy.
Analizując najbardziej powszechny instrument, z którego korzystali pracodawcy czyli środki na utworzenie i wyposażenie stanowiska pracy osoby niepełnosprawnej, o które zgodnie z zapisami art. 26e ustawy o rehabilitacji… może się starać pracodawca, który przez okres co najmniej 36 miesięcy zatrudni osobę niepełnosprawną zarejestrowaną w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotna albo poszukująca pracy, to środki na ten cel przeznaczyło 138 powiatów. W grupie tej, w zdecydowanej większości powiatów, utworzono od 1 do 3 stanowisk pracy. Na tym tle odznacza się miasto Łódź, gdzie utworzono najwięcej bo aż 29 nowych miejsc pracy dla osób z niepełnosprawnościami.
Jeśli chodzi natomiast o instrument aktywizacyjny, z którego najchętniej korzystały osoby z niepełnosprawnością zarejestrowane w powiatowych urzędach pracy to było to dofinansowanie na rozpoczęcie działalności gospodarczej lub wniesienie wkładu do spółdzielni socjalnej. Zgodnie art.12a ustawy o rehabilitacji osoba taka, może otrzymać jednorazową dotację w wysokości nie wyższej niż sześciokrotność przeciętnego wynagrodzenia, w przypadku zobowiązania do prowadzenia działalności lub członkostwa w spółdzielni nieprzerwanie przez okres co najmniej 12 miesięcy, albo wynoszącej od sześciokrotności do piętnastokrotności przeciętnego wynagrodzenia, w przypadku zobowiązania do prowadzenia działalności lub członkostwa w spółdzielni nieprzerwanie przez okres co najmniej 24 miesięcy. Dotację na ten cel udzieliły 174 powiaty.
Szczegółowe inf w zał.
2023 środki PFRON – powiaty
